Z drugiej jednakże strony nie można nie zgodzić się z Giorgio Vasarim, który co prawda doceniał liryczny nastrój obrazów Pinturicchia, ale krytykował jego schlebianie gustom zleceniodawców, powierzanie pracy uczniom i pomocnikom, jak też upodobanie do nadużywania złota. Vasari zdecydowanie nie cenił pochodzącego z Umbrii artysty, wytykając mu liczne niedociągnięcia. Wspomniane złote elementy pojawiają się głównie w chętnie wykorzystywanych przez malarza motywach groteskowych, którymi zapełniał każdą wolną przestrzeń między scenami figuralnymi. Przyjmuje się, że Pinturicchio jako jeden z pierwszych artystów miał możność zobaczenia in situ antycznego pałacu Nerona (Domus Aurea). W tym odkrytym w 1480 roku kompleksie zachowały się dekoracje ścienne, których głównym elementem zdobniczym były stylizowane gryfy i inne fantazyjne stwory oraz ornamenty kandelabrowe. Staną się one od tej pory popularnym motywem dekoracyjnym, bez którego trudno wyobrazić sobie sztukę quattrocenta. Jego nazwa – groteska – ukuta zostanie od słowa „grota” (wł. la grotta) – gdyż jedynie dzięki powstałej w ziemi rozpadlinie, którą początkowo brano za grotę, zupełnie przez przypadek udało się odnaleźć ten wspaniały pałac – a przede wszystkim jego malowidła – jeden z nielicznych artefaktów antycznego malarstwa, który przez kolejne dekady będzie inspirował włoskich artystów.

Pinturicchio był zapewne jednym z najbardziej popularnych malarzy wczesnego renesansu. Urodził się w Perugii i należał do kręgu cenionych twórców umbryjskich. Przydomek „Pinturicchio”, czyli mały malarz, wziął się od jego niepokaźnej postury.  Do Rzymu przybył wraz ze swym o cztery lata starszym kolegą po fachu – rodakiem Pietro Perugino, by wspólnie pracować przy dekorowaniu ścian kaplicy Sykstyńskiej. Praca ta (1481–1483) pozwoliła mu na zaprezentowanie własnych możliwości, choć to Perugino nadawał ton wykonywanym malowidłom. Pinturicchiowi przypisuje się wykonanie, naszkicowanych przez Perugina, dwóch scen: Obrzezanie syna Mojżesza  oraz  Chrzest Chrystusa. Po ukończeniu zlecenia w kaplicy Sykstyńskiej Pinturicchio pozostał w mieście nad Tybrem. Jego pierwszą samodzielną realizacją był cykl fresków dotyczących historii św. Bernarda ze Sieny wykonany dla kościoła Santa Maria in Aracoeli. Popisuje się w nich umiejętnością malowania architektury, ale jednocześnie widać, jak wiele czerpie, czy wręcz zapożycza, od swego nauczyciela Perugina. 

Pinturicchio szybko znajduje uznanie papieża Innocentego VIII, który zatrudnia go do wymalowania sal dopiero co stworzonego przez siebie Belwederu. Drobne pozostałości wykonanych tam wedut znajdują się dziś na ścianach Museo Pio-Clementino (Musei Vaticani). Kolejny papież, Aleksander VI, również docenia jego umiejętności, powierzając mu dekorację swych sześciu apartamentów w pałacu Apostolskim. Niektóre z powstałych tam malowideł Pinturicchio wykonał sam, ale większość powierzył swym uczniom. Jest to zapewne najciekawszy cykl malarski, jaki artysta ten pozostawił w Wiecznym Mieście. Przedstawił w nim sceny z życia Chrystusa, Marii i świętych, ale też motywy mitologiczne i alegoryczne, w które wplecione zostały postacie samego papieża i członków jego rodziny (Lukrecja i Cesare Borgia).  Papież polecił mu także dekorację wnętrz zamku Świętego Anioła (Castel Sant’Angelo), które niestety nie zachowały się do naszych czasów. Podobny los spotkał obraz ołtarzowy i freski wykonane dla kaplicy ufundowanej przez Aleksandra VI w kościele Santa Maria del Popolo. W tym właśnie przybytku zobaczyć możemy kolejne prace artysty i jego warsztatu, gdyż Pinturicchio ceniony był również przez ród della Rovere. I o ile jego przedstawicieli dzieliły z Borgiami wielkie animozje, wspólny był ich podziw dla tego malarza, czego dowodem jest dekoracja kaplic tegoż rodu, jak również wnętrz rodowego pałacu kardynała Domenico della Rovere, w tym imponujący drewniany strop, składający się z pozłacanych kasetonów wypełnionych postaciami mitologicznymi i alegorycznymi (Palazzo della Rovere).

O prywatnym życiu malarza nie wiemy za wiele. Jego praca, polegająca na wykonywaniu licznych zleceń w coraz to innych miejscowościach – oprócz Rzymu były to Spoleto, Orvieto, Siena, Spello i Perugia – przyniosła mu spore dochody. Wszędzie cieszył się uznaniem. Miał piątkę dzieci i niewierną żonę. Jednak gdy zmogła go choroba, pozostał zupełnie sam. Zmarł w parafii kościoła świętych Wincentego i Anastazego w Sienie. Pochowany został bez należytego ceremoniału, a grobu nawet nie opatrzono płytą z nazwiskiem. Umieszczono ją dopiero w 1830 roku.

Najciekawsze obrazy i freski Pinturicchia w Rzymie:

Galleria Borghese

•   Ukrzyżowanie ze św. Hieronimem i św. Krzysztofem  (ok. 1475)

Musei Vaticani, Pinacoteca Vaticana

•   Madonna (1498)
•   Koronacja Marii (1505)

Palazzo Madama

•   Tondo Madonna z Dzieciątkiem w towarzystwie św. Józefa i św. Blażeja

Kościół Santa Maria in Aracoeli

•   Freski w kaplicy Bufalini, Historia św. Bernarda ze Sieny (1486)

Kościół Santa Maria del Popolo

•   Freski w trzech kaplicach (Basso della Rovere, della Rovere i Costa)            oraz w chórze kościoła  (1485–1492)

Pałac Apostolski w Watykanie

•   Freski w apartamentach papieża Aleksandra VI Borgii (1492–1496)

Palazzo Colonna

•   Pozostałości fresków wykonanych dla kardynała Giuliano della Rovere    (1485–1490), zachowane jedynie w partii sufitu 

Palazzo dei Penitenzieri  (dawny Palazzo della Rovere)

•   Freski i dekoracje stropu jednej z sal (1490)